Từ người rửa bát thuê đến tỷ phú với tài sản gần 5 tỷ USD

Tỷ phú 66 tuổi Shahid Khan người Pakistan  đã di cư đến sinh sống tại Hoa Kỳ khi còn là một thiếu niên để học đại học. Ông bắt đầu công cuộc mưu sinh bằng việc rửa bát thuê để kiếm 1,2 USD một giờ.

Vị tỷ phú phát tài nhờ công việc kinh doanh những chiếc giảm xóc ô tô, đang trong cuộc đua để cứu cánh tập đoàn sản xuất túi khí Nhật BảnTakata. Điều này khiến ông phải đọ sức với nhiều nhà cung cấp phụ tùng có uy tín khác và một số công ty tầm cỡ trên thế giới.

Ông di cư đến Mỹ khi còn là một thiếu niên để học đại học. Ông bắt đầu công cuộc mưu sinh bằng việc rửa bát thuê để kiếm 1,2 USD một giờ. Sau đó ông đã biến tập đoàn Flex-N-Gate (bang Illinois, thuộc thành phố Urbana) thành một nhà cung cấp các thiết bị phụ tùng ô tô vô cùng lớn mạnh. Nhờ vậy, ông bước chân vào hàng ngũ những người giàu có nhất nước Mĩ với tổng giá trị tài sản ước tính khoảng 5 tỷ USD.

Thừa thắng xông lên, người đàn ông giàu có này còn thâu tóm hai đội bóng thể thao trên thế giới là đội bóng bầu dục Jaguar Jacksonville tại bang Florida và CLB bóng đá Fulham của Anh để đến năm 2012 được xuất hiện trên trang bìa tờ tạp chí nổi tiếng Forbes với hình ảnh “Khuôn mặt của giấc mơ Mỹ”.

Hiện tại, tập đoàn sản xuất đèn pha và giảm xóc của ông là một trong 5 công ty đang theo đuổi thâu tóm tập đoàn Takata tại Tokyo Nhật Bản. Takata đang vướng vào vụ kiện trong đó hãng bị buộc tội vô tình gây ra sự cố giết chết ít nhất 16 người, dẫn đến việc triệu hồi 100 triệu thiết bị trên toàn thế giới.

Flex-N-Gate sẽ phải cạnh tranh với các nhà cung cấp có tên tuổi khác như tập đoàn liên doanh Autoliv có trụ sở tại Stockholm, tập đoàn liên doanh Key Safety Systems củaTrung Quốc và tập đoàn Daicel của Nhật Bản. Hai công ty cổ phần tư nhân của Nhật Bản là KKR & Co. và Bain Capital, hợp tác với Daicel cũng được cho là có hồ sơ dự thầu để đạt được Takata.

Flex-N-Gate bị bất lợi vì thiếu kinh nghiệm trong ngành sản xuất túi khí, nhưng tỷ phú Khan tin rằng ông có thể bù đắp điều này bằng đạo đức nghề nghiệp đã giúp ông có được thành quả như ngày nay. Jim Womack- tác giả của nhiều cuốn sách về “Sản xuất tinh gọn” và có nhiều lần tiếp xúc với Khan nói.

“Ông ấy có thể đi bộ qua một nhà máy và ý thức thực sự về những gì đang xảy ra, không giống như hàng ngàn CEO mà tôi đã từng gặp, những người chưa có thể chưa từng trải qua công việc thực tế. Ông ấy là một anh chàng lái xe chứ không phải một con người đáng sợ và ông ở đây để giành chiến thắng.”

Khan bắt đầu làm việc cho Flex-N-Gate trong khi vẫn chỉ là một cậu sinh viên ngành kĩ thuật. Cha của ông bán thiết bị khảo sát và mẹ ông là một giáo sư toán học tại Pakistan.

Flex-N-Gate lúc đó đã từng sản xuất những chiếc giảm xóc ô tô bằng cách hàn các mảnh lại với nhau. Khan đã nghiên cứu và sáng chế ra một chiếc giảm xóc liền mạch không có mối hàn khiến cho công việc sản xuất trở nên dễ dàng hơn.
Sau đó ông rời công ty để sáng lập Bumper Works, công ty chuyên thiết kế và sản xuất những chiếc chắn bùn liền mạch siêu nhẹ. General Motors là khách hàng đầu tiên của ông. Hai năm sau đó ông đã mua lại công ty cũ nơi đầu tiên ông làm việc khi họ có ý định bán và xác nhập Bumper Works trở thành Flex-N-Gate.

Công cuộc mở rộng kinh doanh

Trong suốt thập kỉ sau đó, Khan đã chuyển đổi Flex-N-Gate từ một nhà sản xuất thiết bị phụ tùng quy mô nhỏ trở thành nhà sản xuất thiết bị gốc tầm cỡ lớn. Ông hào hứng mua lại các công ty sản xuất phụ tùng với nhiều chủng loại sản phẩm. Khách hàng của ông là những hãng sản xuất ô tô lớn như Ford, Volkswagen AG, Toyota, Suzuki…

Đối với Khan, việc mua lại Takata sẽ đem lại cho ông khoảng 22% thị phần toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất túi khí. Doanh nghiệp này được Autoliv dự báo có thể mở rộng đến 10,3 tỉ USD vào năm 2018 chỉ từ 9,5 tỉ USD trong năm 2015, khi các thị trường mới nổi như Ấn Độ bắt kịp với các tiêu chuẩn về an toàn ở các nước phát triển.
Thâu tóm Takata cũng sẽ cho phép Khan đa dạng hóa công việc kinh doanh của Flex-N-Gate từ cung cấp các phần nhựa và bộ phận Mô-đun kết thúc trước sang các bộ phận có lợi nhuận cao hơn đã bị chiếm ưu thế bởi một vài nhà cung cấp khác.

“Bất chấp những rắc rối mà công ty này đang gặp phải thì Takata có “công nghệ, các mối quan hệ lâu dài với khách hàng và đang nằm trong một lĩnh vực có rất ít đối thủ cạnh tranh,”. “Đối với Flex-N-Gate thì đây là một cơ hội tốt để đa dạng hóa vào một thị phần phân khúc mới”, Deepesh Rathore – Giám đốc Emerging Markets Automotive Advisors (London) – nói.

ST