Oshin từng là bộ phim lấy đi bao nước mắt của
khán giả Việt. Cho đến bây giờ, Oshin vẫn để lại những ảnh hưởng nhất định
trong khán giả Việt Nam… Cùng đọc lại những câu chuyện hậu trường chưa kể về bộ
phim Oshin.
Ba thế hệ trong phim Oshin
Oshin là bộ phim truyền hình Nhật Bản nổi tiếng từng chiếu trên
đài truyền hình Nhật NHK trong hai năm 1983-1984. Bộ phim kể về cuộc đời của cô
gái trẻ có tên Shin Tanokura trong thời kỳ từ triều đại Meiji cho tới đầu những
năm 80 của thế kỷ trước.
Trong tiếng Nhật, để thể hiện sự tôn trọng, Shin được gọi là
“Oshin” (từ “Shin” trong từ “Shinbo” nghĩa là tâm bão, nói rộng ra là sự đắng
cay, sự nhẫn nại và kiên trì).
Bộ phim mở đầu với mốc thời gian 1983. Thay vì đi dự lễ khai
trương của cửa hàng thứ 17 trong chuỗi cửa hàng do mình lập ra, bà cụ Oshin
Tanokura 83 tuổi quyết định đặt vé đi một chuyến tàu hoả. Cả nhà náo loạn vì
không biết bà cụ đi đâu. Cháu trai của Oshin, cậu Kei, nhớ ra câu chuyện về
những cô búp bê kokeshi truyền thống của Nhật mà bà đã từng kể cho anh. Linh
cảm mách bảo và cậu thực hiện chuyến hành trình mong sẽ bắt kịp bà mình. May
mắn, linh cảm đó đã đúng và cậu đã gặp được bà, trên chuyến hành trình hai bà
cháu quay trở về, họ đã đi qua những vùng đất với khung cảnh khác nhau chạy qua
ô cửa sổ tàu hoả, đi qua cả nơi bà cụ Oshin từng sống nhiều năm, bà bắt đầu hồi
tưởng lại về thờ kỳ khó khăn đã từng trải qua trong đời…
Bà cụ Oshin ở tuổi 83 và cháu trai Kei
Năm 1907, cô bé Oshin 7 tuổi được cha đưa tới làm trông trẻ cho
một nhà giàu, kiếm tiền giúp đỡ thêm cho gia đình. Ở đây, cô luôn bị ngược đãi,
đánh đập và mắng chửi thậm tệ, nhưng Oshin luôn cắn răng chịu đựng tất cả để có
thể kiếm những đồng tiền ít ỏi gửi về cho bố mẹ và các em. Tuy vậy, khi bị buộc
tội ăn cắp tiền, cô bé đã quá sợ hãi mà bỏ đi. Trong nhiều ngày liền, cô phải
chịu đựng trận bão tuyết trên đường quay về nhà với cha mẹ. Bão tuyết lớn quá,
cô gần như bị chôn vùi và tưởng sẽ chết vì rét. Nhưng cô đã được cứu mạng nhờ
một người đàn ông tên là Shunsaku, ông là lính trong quân đội đế quốc dưới thời
Nhật hoàng nhưng đã đào ngũ. Cô ở với ông qua mùa đông cho tới khi tuyết tan.
Khi bão tuyết dịu đi, họ bị quân đội tìm thấy và người lính đào tẩu Shunsaku bị
bắn chết. Tốp lính đó định đưa Oshin về giao lại cho gia đình nhưng cô bé bảo
mình biết đường và có thể tự đi bộ về nhà được.
Về tới nơi, Oshin một lần nữa lại phải rời xa gia đình, bố mẹ cho
em đi trông trẻ ở cho một gia đình khác ở Kaga-ya thuộc tỉnh Sayaka. Cô ở với
gia đình này cho tới khi 16 tuổi. Sau khi quay về sống với gia đình, cô tình cờ
nghe thấy cha muốn cô đến làm cho một quán bar, hiểu rằng thân phận mình sẽ trở
nên ô nhục, Oshin liền bỏ nhà đi tới Tokyo để theo đuổi giấc mơ trở thành thợ
làm tóc chuyên nghiệp.
Khi đã trở thành thợ làm tóc, Oshin gặp Ryuzo và hai người kết
hôn. Họ may mắn sống sót qua trận động đất kinh hoàng năm 1923, nhưng nhà và
cửa hàng bị phá huỷ hoàn toàn khiến họ phải quay về sống với bố mẹ đẻ của
Ryuzo. Nhưng cuộc hôn nhân của họ không được bố mẹ Ryozo ủng hộ nên mẹ chồng
cô, bà Kiyo đã hành hạ Oshin trong những ngài dài khốn khổ.
Oshin khi đã trưởng thành
Câu chuyện về cuộc đời nhiều thăng trầm, biến cố của nhân vật
Oshin cho đến năm 1983. Cùng với câu chuyện về cuộc đời nhân vật chính, bộ
phim cũng thể hiện diễn biến lịch sử của Nhật Bản từ những năm kinh tế khó
khăn, trận động đất kinh hoàng năm 1923, và cả cuộc chiến tranh thế giới thứ 2
mà Nhật là nước tham chiến.
Bà cụ Oshin
Câu chuyện về nhân vật Oshin được cho là dựa trên cuộc đời có thật
của một phụ nữ Nhật. Đó là mẹ của nữ doanh nhân Kazuo Wada. Gia đình Wada đã
lập nên chuỗi siêu thị lớn tại Nhật.
Kịch bản được viết ra sau khi nhà biên kịch Sugako Hashida nhận
được những lá thư ẩn danh. “Đó là quá khứ không thể kể ra chính thức của một
người phụ nữ đang nằm trên giường hấp hối. Việc đưa câu chuyện này đến với đông
đảo khán giả để họ hiểu được những khó khăn của một người thợ học việc đến từ
tỉnh lẻ, người đã từng bị bán vào kỹ viện là trách nhiệm mà tôi vinh dự được
trao. Tuy vậy, chủ đề của bộ phim tương đối nghiệt ngã và u ám khiến ban đầu
không một đài truyền hình nào đón nhận. Thậm chí đài NHK ban đầu cũng không
nhận. Họ nói họ không thể khơi lại thời kỳ u tối dưới triều đại Meiji. Nhưng
cuối cùng mọi việc đã ổn thoả khi đạo diễn của đài, ông Mikio Kawaguchi bị thuyết
phục bởi độ hấp dẫn của kịch bản.”
Oshin, nhân vật nữ chính, là nhân vật mang ý nghĩa tượng trưng cho
tính kiên trì, nhẫn nại, không bao giờ từ bỏ giữa chừng kể cả trong những thời
điểm đen tối nhất. Nhân vật Oshin được yêu quý bởi cả người Nhật và khán giả
của nhiều quốc gia khác trên thế giới. Ở Nhật Bản, rất nhiều người vẫn lấy hình
ảnh Oshin ra mỗi khi nói về sự bền gan, vững trí. Ví dụ, đô vật sumo Takanosato
được đặt biệt danh là “Oshin Yokozuna” khi anh phải vật lộn với bệnh tiểu
đường. Một số cụm từ hay dùng khác ở Nhật trong những năm 80 của thế kỷ trước
là “Bữa cơm Oshin”, khi đó người dân đang phải vật lộn với nền kinh tế khó khăn
nên họ thường chỉ ăn cơm với củ cải. Một nhánh sông của con sông lớn Mogami
cũng được đặt tên là “Oshin”.
Oshin đã nổi tiếng trên toàn Châu Á khi nó xuất hiện trên màn ảnh
nhỏ của nhiều nước. Ngày nay, Ayako Kobayashi vẫn nhận được sự đón chào nồng
nhiệt mỗi khi cô tới thăm các nước Châu Á từng chiếu phim Oshin. Ở Việt Nam,
ô-sin đã trở thành từ được sử dụng trong cuộc sống hàng ngày để chỉ những người
làm giúp việc cho các gia đình.
Bộ phim có tất cả 297 tập nhỏ, mỗi tập kéo
dài 15 phút. Để hoàn thành gần 300 tập phim, Oshin đã cần tới 8 đạo diễn và 3
nữ diễn viên để vào vai nhân vật chính từ lúc nhỏ cho tới khi về già.
Người vào vai Oshin lúc nhỏ là
nữ diễn viên Ayako Kobayashi. Cô đã thể hiện xuất sắc vai diễn này, để lại ấn
tượng khó quên trong lòng khán giả. Ayako sinh năm 1972
tại Tokyo, vào vai Oshin năm 1983. Đây là vai diễn đầu tiên và cũng là vai diễn
nổi bật nhất của Ayako trên màn ảnh nhỏ.
Đóng vai Oshin ở tuổi trưởng thành là nữ diễn
viên Yuno Tanaka. Cô sinh năm 1955, là một nữ diễn viên khá tên tuổi của Nhật
Bản. Đóng vai Oshin về già là nữ diễn viên gạo cội Nobuko Otawa, sinh năm 1925
và đã qua đời năm 1994.
Nhiều người
Nhật khi đó thấy bộ phim được trình chiếu ở nhiều nước
đã lo ngại nó sẽ để lại
ấn tượng không đẹp về nước Nhật. Tuy nhiên, bộ phim đã để lại ấn tượng đẹp về
con người và đất nước Nhật.
Hình ảnh cô bé Oshin đi ở đã từng lấy bao
nước mắt của khán giả Việt. Thậm chí khi đó người ta thường đùa nhau: “Sắp có
Oshin rồi, lấy khăn ra lau nước mắt đi”. Có những câu chuyện dễ thương và cảm
động mà khán giả hẳn vẫn chưa quên:
Thấy trẻ con trong vùng đi học, Oshin đi
theo, lén đứng bên ngoài học ké. Thầy giáo thấy tội nghiệp nên giúp đỡ Oshin
hết mực. Do mải học nên Oshin về nhà trễ, nhà chủ lo lắng đi tìm, em thì đói
khóc nên cô bị mắng té tát. Từ đó không dám nghĩ đến việc đi học nữa. Nhưng
thầy giáo đã đến tận nhà chủ thuyết phục cho Oshin đi học với điều kiện Oshin
phải cõng em theo. Oshin vào lớp học, em hết khóc lại đòi đi vệ sinh khiến đám
học trò trong lớp chê cười. Nhiều lúc, Oshin phải ra khỏi lớp thay tã cho em, nghe
trong lớp đọc 6 + 5 = 11, ngoài hành lang Oshin cũng ngóng cổ đọc theo “juichi”
(mười một).
Ở Nhật, tỉ lệ khán giả theo dõi bộ phim có
khi lên tới 62,9%. Oshin đã được chiếu ở 59 nước. Năm 1984, một bộ phim hoạt
hình tập trung khai thác cuộc đời của cô bé Oshin lúc nhỏ đã được thực hiện,
giữ nguyên kịch bản phim cũ và Ayako Kobayashi, diễn viên đóng vai Oshin lúc
nhỏ đã lồng tiếng cho nhân vật.
Diễn viên Yuno Tanaka vào vai Oshin khi
trưởng thành
Tại Việt Nam, Oshin gây được tiếng vang lớn
trong đông đảo người xem một phần không nhỏ là nhờ đội ngũ lồng tiếng đã làm
việc rất công phu, thể hiện được tình cảm sâu sắc dành cho nhân vật bằng giọng
thoại của mình.
Trong nhóm có NSND Lan
Hương, vốn là diễn viên kịch nói nên rất có nghệ thuật xử lý giọng. Vậy mà khi vào
vai bà Kumi, một người phụ nữ sang trọng uy quyền nhưng rất nhân
từ, Lan Hương vẫn phải thu đi thu lại nhiều lần đến cứng lưỡi và rát họng, chị mới cảm thấy hài
lòng.
Khi đó, nhóm lồng tiếng phải làm việc cả ngày
để kịp tiến độ chiếu phim trên truyền hình. Một số diễn viên khi đến ca lồng
tiếng ban đêm, trời mưa gió nên bị cảm lạnh, sốt xình xịch trong phòng thu
nhưng vẫn nén ho để diễn thoại cho đạt. Nghệ sĩ Văn Hiệp
thì liên tục “bắn” thuốc lào để giọng khàn hơn
còn lồng tiếng cho ông cụ
Gemamon.
Ba thế hệ diễn viên vào vai Oshin trên phim trường
Các nghệ sĩ lồng tiếng cho phim Osin khi đó
đều cảm thấy sung sướng và hạnh phúc dù tiền lương
rất thấp và kỹ thuật của Đài lúc đó còn hạn chế khiến họ phải diễn đi diễn
lại nhiều lần. Có những gia đình nghệ sĩ cùng nhau đến lồng tiếng cho phim như
ba mẹ con Hương Dung, vợ chồng Lan Hương – Đỗ Kỷ và hai chị em Lan Hương
– Bích Ngọc.
Phát thanh viên của Đài khi đó cũng thử sức mình
với những cái tên nhưnghệ sĩ ưu tú Kim Tiến diễn xuất lời người
dẫn chuyện. Các phát thanh viên Thanh Hùng, Nhật Lệ, Phương Hoa, Minh Khuê và
Ngọc Trâm tham giadiễn lời thoại của các vai phụ, vai quần
chúng.
Hồ Bích Ngọc
Tổng hợp
CÁC BÀI CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
0 nhận xét:
Đăng nhận xét