Sutemasu là người phụ nữ Nhật Bản đầu
tiên có bằng đại học. Mặc dù ban đầu cô không hề mong muốn điều đó, những gì cô
làm được sau đó đã thay đổi hoàn toàn nền giáo dục Nhật Bản.
Nhật
Bản trước ngưỡng cửa đổi mới
Năm 1868,
Nhật Bản bước vào thời Minh Trị, xã hội Nhật vốn bị cô lập trước kia nay đã
chuyển biến theo hướng hiện đại hóa và có nhiều mối liên hệ với thế giới rộng
lớn bên ngoài.
Giai đoạn
này mang đến những thay đổi cơ bản trong cơ cấu xã hội, kinh tế, quan hệ quốc
tế và giáo dục của đất nước.
Trong suốt
khoảng thời gian đó, những chuyến ngoại giao kiểu như Sứ mệnh Iwakura trở nên
hoàn toàn khả thi.
Mục tiêu
của sứ mệnh không chỉ là các vấn đề ngoại giao mà còn để nghiên cứu mô hình và
cấu trúc giáo dục ở Mỹ và các nước Châu Âu.
Cũng chính
vì nhiệm vụ này, một người phụ nữ Nhật Bản đầu tiên đã có thể được cấp một tấm bằng
đại học.
Sutematsu
Yamakawa, sinh năm 1860, mới chỉ 12 tuổi khi cô trở thành một trong năm người
phụ nữ trẻ đầu tiên tới Mỹ trong chuyến đi gọi là Sứ mệnh Iwakura.
Tuy nhiên,
theo như câu chuyện kể lại, cô ấy không hề được tự quyết trong tình huống này
và buộc phải tới một vùng đất xa lạ trái với mong muốn của mình.
Anh trai
của Susetmatsu đã quyết định đưa cô tới Mỹ mà không hỏi cô, mục đích đơn giản
là để giảm số miệng ăn trong gia đình.
Sutematsu
chưa từng rời khỏi Nhật Bản trước đó, và cô cũng không hề nói được Tiếng Anh.
Cô bị ném
vào một môi trường ngoại quốc xa lạ với bốn cô gái khác. Họ đều sợ hãi và luôn
muốn ẩn mình. Dần dần, họ phải tách ra và được gửi đến các nhà nuôi dưỡng khác
nhau.
Dù khởi
đầu khó khăn, Sutematsu vẫn rất kiên trì. Cô học rất giỏi và đạt điểm xuất sắc
ở trường.
Với thành
tích học tập ấn tượng, cô thi đỗ và theo học một trường đại học có tiếng ở Mỹ.
Thời điểm đó, Sutematsu trở thành người phụ nữ có học vị cao nhất Nhật Bản.
Sau một
thập kỷ ở Mỹ, cô quay trở lại Nhật Bản. Người phụ nữ trẻ khao khát thay đổi đất
nước mình.
Cô hợp tác
cùng 2 cô gái khác cũng được gửi đi học ở nước ngoài và bắt đầu theo đuổi một
mục tiêu chung: mở một trường học cho các cô gái.
Để làm
được điều này, Sutematsu đã cưới một người đàn ông mà cô không yêu. Nhưng sự hy
sinh của cô đã được đền đáp. Cô đã mở và tài trợ cho một trường đại học dành
riêng cho phụ nữ.
Sutematsu
Yamakawa và câu chuyện của người phụ nữ Nhật đầu tiên có bằng Đại học
Yamakawa
là con gái của một samurai bại trận, cô được gửi đến Phương Tây để quan sát và
học hỏi
Dưới
đây là câu chuyện của cô:
Tên cô là
Sutematsu Yamakawa. Cô chỉ mới 8 tuổi khi quân đội tiến đến thị trấn của cô.
Như những sumarai cánh Aizu của Nhật Bản, gia đình cô ở bên thua trận trong
cuộc nội chiến cuối cùng kết thúc thời kỳ samurai của Nhật Bản.
Sự chống
cự cuối cùng cũng tới khi quân đội bao vây lâu đài Aizu. Đằng sau những bức
tường, Sakiko thực hiện nhiệm vụ của phụ nữ: chuyển đạn dược cho các xạ thủ, cô
đưa những quả pháo rỗng tới nhà kho.
Và khi đạn
pháo rơi xuống gần đó, cô phủ viên đạn pháo bằng một cái khăn ướt để ngăn cho
nó đừng nổ.
Đó là lý
do vì sao chị dâu của Sakiko chết.
Người chị
dâu đã chạy qua chỗ viên đạn pháo khi nó phát nổ. Đa số những mảnh bom ghim vào
ngực cô và một mảnh đã bắn vào cổ Sakiko. Điều đó không giết chị dâu cô ngay
lập tức.
Nằm trong
vũng máu, người chị dâu không ngừng van xin mẹ của Sakiko hãy cho cô một cái
chết danh dự. Mẹ của Sakiko đã không đủ dũng khí để làm điều đó. Sakiko nhìn
người chị gái từ từ chết dần với đôi mắt mở to.
Cô nói lời
vĩnh biệt. Cổ của Sakiko có vết sẹo bởi mảnh đạn cho đến tận những ngày cuối
đời.
Sau chiến
tranh, chính phủ Nhật Bản kết thúc thời kỳ tự cô lập. Bị hạ nhục bởi những
người ngoại quốc, những người đã giành lấy các bến cảng của họ bằng vũ trang,
người Nhật Bản nhìn nhận việc học từ những kẻ ngoại quốc kia như một vấn đề
sống còn.
Họ đề xuất
một khoản tiền cho tình nguyện viên sẵn sàng ra nước ngoài trong vòng 10 năm.
Dường như chẳng có ai nộp đơn. Anh trai của Sakiko đã nhìn thấy cáo thị và đồng
ý để cô sang Mỹ. Anh ta làm việc đó mà không hề hỏi ý kiến của cô.
Về phía
anh ta, chuyện này giải quyết được hai vấn đề: gia tăng danh thế gia đình và
bớt đi một miệng ăn.
Sakiko
không hề biết Tiếng Anh và cô cũng chưa từng rời khỏi Nhật Bản. Hầu như chưa ai
từng đi nước ngoài cả.
Và vì vậy
ở tuổi 11, Sakiko đã tham gia một nhóm của 4 cô gái 14 tuổi, và trở thành người
phụ nữ đầu tiên tới phương Tây
Và vì vậy
ở tuổi 11, Sakiko đã tham gia một nhóm của 4 cô gái 14 tuổi, và trở thành người
phụ nữ đầu tiên tới phương Tây.
Lần cuối
cùng, Sakiko gặp mẹ cô, cô được tặng cho một cái tên mới Sutematsu. Đó là một
cái tên kì lạ và buồn bã, kết hợp từ chữ "bỏ đi" và tên của một thủ
lĩnh bất khả chiến bại của Aizu.
Ở D.C họ
ăn tối với một vài nhân sĩ trẻ
Tên cô giờ
đây là Sutematsu. Cô chuyển tới Mỹ sáu năm sau nội chiến Mỹ, Cô và bốn cô gái
còn lại đi từ Tây sang Đông, băng qua đất nước, họ cảm thấy kinh ngạc hết lần
này đến lần khác.
Ở San
Fancisco, họ đã trông thấy người da đen lần đầu tiên. Ở Utah, họ đã trông thấy
trò chơi ném tuyết lần đầu tiên. Ở Illinois, họ đã chứng kiến đống đổ nát âm ỉ
sau vụ hỏa hoạn lớn ở Chicago. Ở D.C họ ăn tối với một vài nhân sĩ trẻ.
Khi
Sutematsu hỏi một người là anh ta có nói được Tiếng Nhật không, anh ta đã trả
lời bằng cách bịa ra những tiếng khó nghe và rồi cười phá lên.
Sợ hãi, cô
và các bạn cố sống nép mình trong khi cánh báo chí vây quanh, cố gắng có một
cái nhìn thoáng qua những cô công chúa kì lạ đến từ phương Đông
Họ không
phải là công chúa, nhưng chẳng ai lắng nghe lời họ nói. Dần dần họ bị tách ra,
đầu tiên là 2 người chị già nhất, những người đã rất suy sụp.
Họ đã quay
trở về Nhật Bản. Ba người còn lại: Sutematsu , Shige và Ume gắn bó chặt với
nhau đến nỗi dù rằng họ đã phải tách nhau ra vài tháng sau ở Mỹ, không ai học
được chút tiếng Anh nào.
Không ai
trong gia đình mới của cô có thể đọc tên cô, nên họ đặt cho cô ấy một cái tên
đơn giản hơn. Tên mới của cô là Stemats.
Cô ấy đã
được chào đón một cách chân tình và sớm được đi học. Mặc dù có một khởi đầu rất
vất vả, cô ấy đã vươn lên mạnh mẽ.
Không chỉ
là đạt được nhiều điểm cao trong trường, cô ấy còn là cô gái duy nhất trong lớp
ứng tuyển vào đại học. Cô ấy đến Vassar, nơi mà nhận phụ nữ vào học 10 năm trở
lại..
Cô trở
thành đại biểu học sinh của lớp. Khi kết thúc khóa học, cô là người phụ nữ Nhật
Bản có học thức nhất lúc bấy giờ.
Sau một
thập kỷ ở Mỹ, cô ấy quay trở lại Nhật Bản. Người phụ nữ trẻ mong muốn thay đổi
đất nước của mình
Khi được
hỏi cô cảm thấy thế nào khi trở về, cô đã trả lời "Tôi không thể nói với
bạn tôi cảm thấy thế nào nhưng tôi thực sự muốn hét lên"
Sau một
khoảng thời gian đi xa tổ quốc của mình, cô trở về với những nỗi lo về khả năng
nói tiếng mẹ đẻ của mình.
Stemats
khá lo lắng. Cô đã thay đổi khá nhiều. Cô đã dành nhiều thời gian của mình ở
một đất nước khác. Khi được hỏi cô cảm thấy thế nào khi trở về, cô đã trả lời:
"Tôi không thể nói với bạn tôi cảm thấy thế nào nhưng tôi thực sự muốn hét
lên".
Cô ấy và
hai cô gái khác cũng được gửi ra nước ngoài - Shige và Ume - bắt đầu dành nhiều
thời gian cùng nhau
Nước Nhật
chào đón cô trang trọng, nhưng luồng gió chính trị đã thay đổi. Nơi đã từng
hăng hái thay đổi theo hướng hiện đại hóa nay bị thay thế bởi làn sóng bảo thủ
dữ dội.
Truyền
thống chứ không phải đổi mới đang là khẩu hiệu ngày đó. Nhật Bản lúc nào không
có chỗ cho Stemats và những ý tưởng của cô.
Stemats
trở thành kẻ xa lạ ngay ở chính đất nước của mình. Mặc dù vậy cô đã tìm cách
thay đổi đất nước.
Cô ấy và
hai cô gái khác cũng được gửi ra nước ngoài - Shige và Ume - bắt đầu dành nhiều
thời gian cùng nhau. Họ bắt đầu theo đuổi một mục tiêu chung: mở một trường học
dành cho các cô gái.
Nhưng họ
cần tiền. Và cả địa vị xã hội. Những cái đó xuất phát từ nơi cô ít mong đợi
nhất.
Iwao
Oyama - chồng Stemats
Tên người
đó là Iwao Oyama. Ông có thứ bậc khá cao trong quân đội, nơi ông đã phục vụ
trong nhiều năm. Ông đã tham gia trận đánh của Aizu. Ông đã từng ở phe đối lập.
Ông mang
vết sẹo mà rất có thể do chính Stemats gây ra. Ông đã bắn những phát đạn pháo
mà rất có thể đã giết chết người chị dâu của cô.
Ông đã cầu
hôn Stemats. Gia đình cô nói không ngay lập tức. Cô thì lại suy nghĩ nhiều về
điều đó. Cô đã trở về sau nhiều năm, và sự cô lập đã bào mòn con người cô.
Cô muốn
làm được nhiều hơn thế. Iwao thì có một nguồn lực tài chính dồi dào. Cô không
yêu ông nhưng điều đó đã là gì sau tất cả những hy sinh cô dành cho đất nước
mình. Cuối cùng, cô đã đồng ý.
Stemats
đổi tên thành Sutematsu Oyama
Lần này
tên cô là Sutematsu Oyama. Tên mới của cô rất phù hợp với một người - lần đầu
tiên sẵn lòng - dành cả cuộc đời mình cho Nhật Bản. Nó dịch ra có nghĩa là Ngọn
Núi Lớn.
Đó là cái
bóng của Núi Phú Sĩ nơi cô làm việc.
Với sự bảo
trợ của hoàng hậu, cô lập nên Trường học Bình đẳng, nơi dạy học cho những người
phụ nữ quý tộc.
Cô đã để
Ume và một người chị em nuôi ở Mỹ trở thành những giáo viên của trường học này.
Với lý
lịch của mình, cô trở thành mục tiêu của những tin đồn. Tuy vậy Sutematsu vẫn
kiên cường theo đuổi sự nghiệp giáo dục của mình.
Khi con
gái của chồng cô mất trong một trận ốm, một lời đồn ác ý đã đổ trách nhiệm cho
cô vì điều này, biến Sutematsu trở thành một kẻ phản diện hung ác và đói khát.
Gia đình
của Sutematsu Oyama
Càng thành
công, cô càng phải đánh đổi bằng sự cô lập từ cộng đồng. Càng ngày cô càng có
ít cơ hội trực tiếp tham gia dạy học hay gặp gỡ bạn bè. Cô thậm chí còn được
danh hiệu "công chúa" theo một cách chế diễu.
Trong một
bức thư gửi cho người chị em nuôi của mình, cô đã viết: "Chồng tôi ngày
càng béo lên hàng năm, còn tôi càng lúc càng gầy".Nhưng sự hi sinh của cô
đã được đền đáp.
Năm 1899,
chính phủ đã bắt buộc mỗi quận phải có ít nhất một trường học dành cho phụ nữ.
Năm sau
đó, Ume rời khỏi Trường học Bình đẳng để mở một trường đại học dành cho mọi phụ
nữ tại Tokyo. Sutematsu giúp gây quỹ cho nó.
Sutematsu
và ngôi trường của cô
Năm 1919,
một dịch cúm lớn tràn tới Tokyo - giống như dịch cúm đã cướp đi mạng sống của
con gái riêng của Sutematsu vài năm trước.
Ume, vốn
sức khỏe đã suy giảm, đã từ chức và rời khỏi trường. Sutematsu đối mặt với một
sự lựa chọn: trốn khỏi dịch bệnh, hay trông coi trường học của mình.
Sutematsu
đã ở lại. Cô đã giữ cho ngôi trường có thể tiếp tục. Ngày cô tìm được người
thay thế, cô thức dậy với một cơn đau cháy rát cổ họng. 2 tuần sau đó, cô mất.
Sutematsu
là người phụ nữ đã cống hiến cả cuộc đời của mình, và tên của cô sẽ không bao
giờ bị lãng quên.
Ngày nay,
học sinh Nhật Bản thường được học về Ume Tsuda như một gương mặt đại diện trong
giáo dục dành cho phụ nữ.
Nhưng họ
hiếm khi biết tới Sutematsu, người đã đấu tranh và đồng hành bên cạnh Ume.
Chính Sutematse là người đã đặt viên gạch đầu tiên cho quyền được giáo dục của
phụ nữ Nhật Bản.
Nguồn:
Bored Panda
theo
Helino
0 nhận xét:
Đăng nhận xét