Ngắm tiêu bản cụ rùa Hồ Gươm được bảo vệ trong tủ kính bạc tỷ

Sáng nay 16/3, tiêu bản rùa Hồ Gươm đã được bàn giao cho nhà trưng bày đền Ngọc Sơn (Hà Nội). Đông đảo người dân, du khách thích thú, chiêm ngưỡng hình ảnh “cụ” rùa sống động như thật.

Sau gần 3 năm bảo quản và chế tác, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, đơn vị chế tác và bảo quản cá thể rùa Hoàn Kiếm cuối cùng đã bàn giao tủ bảo quản, trưng bày và mẫu vật rùa Hoàn Kiếm cho UBND thành phố Hà Nội tại Đền Ngọc Sơn (quận Hoàn Kiếm)  vào sáng nay 16/3.

Rất đông người dân khi vào đền Ngọc Sơn vô cùng ngạc nhiên bởi bên cạnh tủ trưng bày xác rùa chết năm 1967 là một tủ trưng bày xác rùa năm 2016.

Trước đó, cụ rùa được phát hiện chết ngày 19/1/2016 gần khu vực đường Lê Thái Tổ và đưa vào Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam bảo quản trong phòng lạnh ở nhiệt độ -20 độ C. Đây được coi là cá thể rùa Hoàn Kiếm cuối cùng ở Hồ Gươm. Đến tháng 4 cùng năm, hai chuyên gia người Đức đã đến Việt Nam để hỗ trợ việc phục chế xác rùa.

Phương pháp nhựa hóa được lựa chọn bởi nó giúp bảo quản nguyên trạng mẫu vật từ hình thái, màu sắc đến cả những phần khó như mắt, diềm mai. Phương pháp này cũng giúp giữ được nguyên vẹn mẫu vật (cả phần xương, sụn) sát thực nhất với mẫu sống, không để lại mùi và có độ bền cao.

Sau khi hoàn thành, mẫu rùa Hồ Gươm có kích thước dài hơn 2m, rộng 1,1m. Trước khi bàn giao cho nhà trưng bày của đền Ngọc Sơn, tiêu bản rùa được bảo quản tại Bảo tàng thiên Nhiên Việt Nam với điều kiện nhiệt độ dưới 25 độ C, độ ẩm dưới 55%, tủ kính tránh ánh sáng trực tiếp.

Cũng do cụ rùa là mẫu vật lớn, độc, đặc biệt quý hiếm nên vật liệu chế tạo được nhập khẩu từ nước ngoài. Nhiều bộ phận phải đặt hàng, sản xuất đơn chiếc như mắt. Riêng tủ kính để trưng bày cụ rùa cũng được đặt hàng riêng một công ty của Đức.

Ngày 31/8/2018, tiến hành nghiệm thu chế tác rùa Hồ Gươm, Hội đồng đánh giá chất lượng nêu "mẫu vật giữ nguyên được thần thái rùa khi còn sống".

Phần chân, các móng của rùa được giữ nguyên bản.

Quá trình chế tác đòi hỏi sự tỉ mỉ cần trọng, trong đó chế tác mắt rùa là khâu quan trọng nhất và khó nhất vì mắt thể hiện hồn của mẫu vật. Các vết sẹo trên mai và chân rùa trước khi chết được giữ nguyên trạng.

Bộ phận sinh sản của rùa trưng bày bên cạnh tiêu bản.

Tủ kính trưng bày tiêu bản rùa 2016 sử dụng kính chịu lực 2 lớp dày 1cm, siêu trong, chống ánh sáng và đèn flash, có hệ thống làm sạch không khí và điều hoà độ ẩm, trị giá 3,7 tỷ đồng.

Tủ trưng bày bên trái là xác rùa chết năm 1967. Rùa hồ Gươm là cá thể cái, có tên khoa học Rafetus Swinhoei, là một loài rùa nước ngọt khổng lồ cực hiếm, phần mai mềm. Sau khi rùa tại Hồ Gươm chết, hiện trên thế giới chỉ ghi nhận 3 con (một con ở hồ Đồng Mô và 2 con ở Trung Quốc).