Thật bất ngờ khi biết rằng
nuôi dạy con thông minh chỉ đơn giản là thay đổi nhỏ cách nói chuyện của bố mẹ.
Chúng có thể tác động lớn đến sự phát triển của trẻ, giúp trẻ thành công hơn
trong tương lai…
Nuôi dưỡng tư duy phát
triển ở trẻ chính là việc khen ngợi trẻ một cách trực tiếp.
Tiến sĩ Carol Dweck là một
nhà nghiên cứu tiên phong trong lĩnh vực thay đổi nhận thức của con người về
động lực, đặc biệt là phương pháp để trẻ có tư duy phát triển (tin rằng quyết
tâm có thể vượt thử thách) thay vì tư duy cố định (tin rằng trí thông minh là
di truyền và hữu hạn).
Nói một cách đơn giản, nuôi
dưỡng tư duy phát triển ở trẻ chính là việc khen ngợi trẻ một cách trực tiếp về
khả năng học tập và nỗ lực của trẻ thay vì đơn thuần khen rằng trẻ rất thông
minh. Những ví dụ sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn phần nào.
Ví dụ:
Tư duy cố định: “Con
đã đọc được một câu hoàn chỉnh rồi cơ à, con giỏi quá!”.
Tư duy phát triển: “Con
đã đọc được một câu hoàn chỉnh rồi, chúc mừng con đã hoàn thành mục tiêu sau
nhiều nỗ lực luyện tập nhé!”.
Tư duy cố định: “Con
đã giải xong câu đố này rồi cơ à, con thông minh thật đấy!”.
Tư duy phát triển: “Xin
lỗi vì bắt con tốn thời gian làm câu đố dễ thế này, để mẹ tìm một câu khác khó
hơn nhé. Mẹ biết con của mẹ sẽ làm được mà!”.
Tư duy cố định: “Con
làm bài kiểm tra được 8 điểm”.
Tư duy phát triển: “Con
được 8 điểm trong bài kiểm tra chứng tỏ con hiểu bài tương đối tốt đó. Mẹ tin
nếu con xem lại những chỗ sai thật kĩ và làm lại thì con có thể làm đúng gần
hết được!”.
Thay đổi thông điệp – Đổi
thay tương lai
Thông điệp chỉ thay đổi một
chút xíu, nhưng có thể thay đổi cả tương lai của trẻ.
Thông điệp chỉ thay đổi một
chút xíu, nhưng có thể thay đổi cả tương lai của trẻ.
Khi bạn thay đổi cách đánh
giá trẻ từ việc tập trung vào kết quả sang chú trọng quá trình học tập thì điều
đó có nghĩa là trẻ sẽ tự tin thử nghiệm những điều mới mẻ mà không sợ bị đánh
giá là không thông minh bởi trẻ có nhiều cơ hội để cải thiện kết quả ấy và
khẳng định bản thân mình.
Thí nghiệm thực tế với một
nhóm học sinh lớp 7 cho thấy dù có điểm đầu vào xấp xỉ nhau nhưng sau hai năm,
những em có tư duy phát triển có kết quả vượt trội hơn hẳn so với nhóm tin
tưởng vào tư duy cố định.
Sự khác biệt là rất lớn
Kết quả thí nghiệm có thể
giải thích như sau: Dù năng lực ban đầu là như nhau nhưng những em với tư duy
cố định có mục tiêu số một là bằng mọi giá phải luôn giỏi giang ở mọi lĩnh vực.
Ngược lại, mục tiêu lớn nhất của những học sinh với tư duy phát triển lại là
luôn học tập bằng mọi giá ở mọi lĩnh vực. Các em không sợ sai, sẵn sàng đương
đầu thử thách bởi có niềm tin rằng kết quả sẽ dần tốt hơn, thành công hơn.
Tư duy phát triển nên được
ươm mầm từ sớm
Bản chất mỗi đứa trẻ đều có
tư duy phát triển, nhưng chính cha mẹ đã thay đổi tư duy ấy ở trẻ.
Khi con bắt đầu hiểu được
ngôn ngữ xung quanh cũng là lúc bạn nên bắt đầu chứ không cần phải đợi đến khi
con đã đến tuổi đi học. Bản chất mỗi đứa trẻ đều có tư duy phát triển, nhưng
chính cha mẹ đã thay đổi tư duy ấy ở trẻ. Khi bạn nói chuyện với con rằng “Con
xem xem, bạn kia giỏi quá, bạn kia làm được abc xyz”, có thể con sẽ có
động lực làm những việc bạn muốn, nhưng con cũng sẽ không dám chấp nhận thử
thách, thử nghiệm những điều mới mẻ vì sợ làm lỡ kì vọng của bố mẹ, sẽ không
được bố mẹ khen nữa.
Cần luyện tập và củng cố
Mỗi người có tư duy phát
triển về một số vấn đề nhưng lại có tư duy cố định về một số vấn đề khác.
Ví dụ, tôi có tư duy phát
triển về toán và các môn khoa học bởi qua kinh nghiệm nhiều năm của mình, tôi
biết chỉ cần cố gắng thì kết quả sẽ đền đáp xứng đáng. Ngược lại, tôi có tư duy
cố định với môn bóng rổ từ nhỏ bởi đến tận năm 11 tuổi tôi mới tập chơi và ắt
hẳn những đứa trẻ khác giỏi hơn tôi nhiều. Nhưng đến khi tôi học cấp 3, tôi
quyết định thử chơi và rồi cố gắng luyện tập chăm chỉ, bước ra khỏi vòng an
toàn mà mình từng tự vẽ ra. Và rồi kết quả đã không phụ lòng tôi.
Theo afamily
0 nhận xét:
Đăng nhận xét